W niedzielne popołudnie 2 października 2022 niewielka miejscowość w Powiecie Przasnyskim – Pawłowo Kościelne, stałą się tymczasową stolicą patriotycznego Mazowsza. W tym dniu mieszkańcy i zaproszeni goście uczcili wspólnie wielkich Bohaterów Niepodległości dokonując uroczystego odsłonięcia pomnika „W hołdzie obrońcom Ojczyzny i wszystkim naszym rodakom poległym i pomordowanym w walce z niemieckim i sowieckim najeźdźcą w latach 1918 – 1956”.
Pomysł upamiętnienia w ten sposób Polskich Bohaterów to oddolna inicjatywa Społecznego Komitetu Budowy Upamiętnień Bohaterów Niepodległości w Pawłowie Kościelnym. Przewodniczący – ksiądz Hubert Komorowski – proboszcz Parafii św. Macieja w Pawłowie Kościelnym, zebrał wokół siebie grono zaangażowanych osób: Tadeusza Łączyńskiego - Zastępcę Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa (Wiceprzewodniczący), Krzysztofa Bieńkowskiego – Starostę Przasnyskiego, Jerzego Rakowskiego – Starostę Mławskiego, Jadwigę Płodziszewską ze Społecznego Komitetu Rodzin Poległych Żołnierzy NSZ i NZW, wójtów gmin Czernice Borowe i Dzierzgowo oraz lokalnych społeczników i członków rodzin polskich bohaterów.
Ufundowanie pomnika nie byłoby możliwe beż wsparcia z Instytutu Pamięci Narodowej. Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa – Adam Siwek osobiście wykonał projekt monumentu, a Instytut ufundował jego wykonanie.
Przedsięwzięcie spotkało się z bardzo życzliwą reakcją ze strony najwyższych organów państwa. Patronat Narodowy nad uroczystością objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, a Patronami Honorowymi zostali: Minister Obrony Narodowej, Minister Edukacji i Nauki, Kuria Diecezji Płockiej oraz Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. W organizację uroczystości zaangażowało się również dowództwo 2. Ośrodka Radioelektronicznego w Przasnyszu na czele z płk dypl. Bogusławem Postkiem oraz 5. Mazowieckiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Niedzielne upamiętnienie rozpoczął koncert pieśni patriotycznych w wykonaniu Orkiestry Dętej z Dzierzgowa. Następnie odbyła się Msza Święta za Ojczyznę oraz Bohaterów Niepodległości koncelebrowana przez JE ks. Biskupa Mirosława Milewskiego. Po Mszy na cmentarzu parafialnym złożono urny z ziemią, odsłonięto pomnik Bohaterów Niepodległości oraz poświęcono okolicznościową tablicę. Odsłonięciu towarzyszył Apel Pamięci, złożenie kwiatów oraz hołd pocztów sztandarowych. Oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Reprezentacyjna Wojska Polskiego z Torunia.
W uroczystości wzięli udział znamienici goście: Henryk Kowalczyk - Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, poseł Anna Cicholska, senator Jan Maria Jackowski, nadbryg. Jarosław Nowosielski - Mazowiecki Komendant Wojewódzki PSP. Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych reprezentowała Agnieszka Kazimierczak.
Należy jednak podkreślić, że najważniejszymi uczestnikami byli członkowie rodzin Bohaterów, którzy zapłacili za naszą wolność najwyższą cenę.
Oficjalnym uroczystościom towarzyszył piknik militarny zorganizowany 2. OREL, podczas którego można było także podziwiać stoiska grup rekonstrukcyjnych z północnego Mazowsza.
